Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΤΟΥ ΤΟΠΟΥ ΜΑΣ (Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ 26-08-2016)

    Είναι φυσιολογικό καθένας να αγαπά και να εκθειάζει την ιδιαίτερη πατρίδα του, τον τόπο του. Τα όμορφα παιδικά βιώματα και η συνήθεια τον καθιστούν απαράμιλλο στα μάτια του. Παράλληλα είναι πανθομολογούμενο ότι η πατρίδα μας έχει ομορφιά που την κάνει πόλο έλξης για ανθρώπους από τα πέρατα της γης. Οι τουρίστες εντυπωσιασμένοι μεταφέρουν στις δικές τους πατρίδες τις εντυπώσεις τους από τις φυσικές καλλονές και την ευγένεια ή αγένεια των ντόπιων.

     Αφού πια κατοικώ μονίμως στην Κρήτη συνηθίζω να λέγω, συνεχόμενος από νοσταλγία, ότι οι χωριανοί μου στον Τράγιλο ζούνε στον παράδεισο και δεν το ξέρουν. Το κλίμα δεν είναι βαρύ. Ο χειμώνας είναι ευχάριστος ενώ το καλοκαίρι ελαφρό, λόγω του νότιου θαλασσινού ανέμου που μετριάζει τη ζέστη και τη δυσφορία της θερμής ατμόσφαιρας της εποχής. Η θάλασσα απέχει λίγα λεπτά, είτε προς το νομό Καβάλας, την αγαπημένη στους Σερραίους Τούζλα, είτε προς τη σερραϊκή ακτή και το Ματσίκι.

    Φυσικά δεν είμαι ο πρώτος ούτε ο μόνος, που κάνω αυτή τη διαπίστωση. Ήξερα ότι ο τόπος μας είχε εκτιμηθεί από την αρχαιότητα. Αρκετές πόλεις υπήρξαν εδώ, τις οποίες αποκαλύπτει η αρχαιολογική σκαπάνη, η Τράγιλος, η Άργιλος ίσως και άλλες. Ο Ηρόδοτος και άλλοι συγγραφείς αναφέραν τον τόπο μας αλλά δεν γνώριζα ότι υπάρχει αναφορά σε πατερικό κείμενο και μάλιστα του Μεγάλου Βασιλείου. Ο ιερός πατήρ μάλλον δεν είχε επισκεφτεί τον τόπο μας (εκτός κι αν πέρασε πηγαίνοντας στην Αθήνα αλλά είναι απίθανο, αφού μάλλον έκανε θαλάσσιο ταξίδι). Ωστόσο η φήμη του Στρυμόνα και της Αμφίπολης ξεπερνούσε τα σύνορα και έφτασε στην Καππαδοκία.

    Φέτος στο ευχάριστο κλίμα του χωριού μου και στη ραστώνη των διακοπών αποφάσισα να ξανακοιτάξω τις επιστολές του Μεγάλου Πατρός της Εκκλησίας. Έχουν εκδοθεί πολλές φορές. Προσιτή στο σημερινό άνθρωπο είναι η σειρά «Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας (ΕΠΕ)» από τις Πατερικές εκδόσεις Γρηγόριος ο Παλαμάς. Είναι αρκετοί τόμοι διαφόρων πατέρων και εκκλησιαστικών συγγραφέων στη διάθεση των αναγνωστών, αφού η μετάφραση και η έκδοση των κειμένων έχει αρχίσει εδώ και δεκαετίες. Τα έργα του Μεγάλου Βασιλείου καταλαμβάνουν 10 τόμους της σειράς. Στον πρώτο τόμο εκδίδονται επιστολές του με εισαγωγικά, επιμέλεια και μετάφραση του αείμνηστου πατρολόγου καθηγητή της Θεολογικής σχολής του ΑΠΘ Παναγιώτη Χρήστου.

    Σε μια από αυτές, την 14η επιστολή προς το φίλο του Γρηγόριο το Θεολόγο, εντόπισα μια σύγκριση μεταξύ του κτήματος του αγίου Βασιλείου δίπλα στον ποταμό Ίρη στον Πόντο και των εκβολών του ποταμού Στρυμόνα κοντά στην Αμφίπολη. Περιγράφει ο Ιεράρχης το πατρικό κτήμα του για να προσελκύσει στην κοινή μοναχική ζωή και ησυχία τον επιστήθιο φίλο του. Το συγκρίνει με το φημισμένο τόπο μας και συμπεραίνει: «…νομίζω δεν δίδει λιγότερη τέρψη από όση δοκιμάζουν οι παρατηρούντες το Στρυμόνα από την Αμφίπολη. Διότι, ενώ ο τελευταίος με το σιγανό ρεύμα του περιλιμνάζει, σε σημείο ώστε λόγω της ηρεμίας του να χάνει και την ιδιότητα του ποταμού…» ο Ίρης είναι ορμητικός.

    Στον σύγχρονο παρατηρητή θα έκανε εντύπωση η περιγραφή διότι διαφέρει από την τωρινή εικόνα του ποταμού. Βεβαίως γνωρίζουμε ότι υπήρχε η Κερκινίτιδα ή λίμνη του Αχινού κοντά στις εκβολές του Στρυμόνα. (Τον 15ο αιώνα δόθηκε στην αρχόντισσα Μάρω για την οποία γράψαμε άρθρο στην Νέα Πορεία την 30η Ιουλίου 2004). Οι παλιότεροι ξέρουν όμως ότι υπήρχε μέχρι τον 20ο αιώνα, οπότε τη δεκαετία του 1930 αποξηράθηκε και δόθηκε το εύφορο έδαφος στους κατοίκους της περιοχής μεταξύ των οποίων οι πρόσφυγες πρόγονοι μας.

    Θα τολμήσω να προσθέσω ότι η ηρεμία του τοπίου μεταδίδεται και στο χαρακτήρα των κατοίκων. Οι φιλόξενοι και προσηνείς, οι καλοί άνθρωποι της Βισαλτίας και της Φυλλίδας, οι Σερραίοι είναι ευχάριστοι στην παρέα και καμιά φορά αδρανείς όσον αφορά τις διεκδικήσεις για την ανάπτυξη του τόπου. Παρόλα αυτά είναι ιδιαιτέρως εργατικοί, έξυπνοι και αγαπούν τον τόπο και τις παραδόσεις του. Είναι ευσεβείς και φιλόθεοι, όπως φαίνεται από τις δραστήριες ενορίες και τις ζωντανές μονές. Γι’ αυτό και λυπούνται να βλέπουν όλα αυτά να καταστρέφονται.

    Το φυσικό περιβάλλον, ο πολιτισμός, η πίστη θέλουν συνειδητό αγώνα για να διατηρηθούν και να συνεχίσουν να ζωογονούν την περιοχή. Γίνεται καλή προσπάθεια από φορείς και πρόσωπα. Ξέρουν ότι με δουλειά και όχι με άρνηση και καταστροφές κρατιούνται. Ξέρουν ότι κιβωτός όλων αυτών ήταν και είναι η Εκκλησία. Ξέρουν την αδικία που της γίνεται με τις επιθέσεις στη θεωρία και στην πράξη.