«Το παιδαγωγικό πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων ΤΟΠΙΚΟΙ ΑΓΙΟΙ - ΚΡΗΤΙΚΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ» (Δημοσιεύθηκε στο Επίσημο Δελτίο Εκκλησίας Κρήτης ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΙΤΟΣ τ. 33)

Σεβασμιώτατε Αρχιεπίσκοπε Κρήτης κ. Ειρηναίε, Σεπτέ Ποιμενάρχα μας

Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα, Πρόεδρε της Διοικούσας Επιτροπής της Πατρ. Ανωτ. Εκκλ. Ακαδημίας Κρήτης

Τίμιο Πρεσβυτέριο, Χριστού Διακονία

Εντιμότατοι εκπρόσωποι αρχών και φορέων

Κύριε Δημήτριε Καλυκάκη, Διευθυντά του Πειραματικού ΓΕΛ Ηρακλείου

Κυρίες και Κύριοι Καθηγητές της Ακαδημίας και του Σχολείου μας

Αγαπητοί φοιτητές-φοιτήτριες, μαθητές και μαθήτριες

Στο πλαίσιο της άτυπης μάθησης εκπονούνται στα σχολεία της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τα λεγόμενα Προγράμματα Σχολικών Δραστηριοτήτων (πολιτιστικά, περιβαλλοντικά και υγείας) όπου μπορούμε εκπαιδευτικοί και μαθητές να επικεντρωθούμε σε θέματα, όπως το δικό μας, εκτός σχολικού ωραρίου. Επιπλέον με αφετηρία τα προβλεπόμενα και τις δυνατότητες που δίνει το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των Πειραματικών Σχολείων, πραγματοποιούμε στο Λύκειο μας δραστηριότητες, που εμπλέκουν δημιουργικά και ουσιαστικά τους μαθητές στην οικοδόμηση αυθεντικής μάθησης και προσωπικού νοήματος.

Σκοπός του προγράμματος μας ήταν οι μαθητές και οι μαθήτριες να έρθουν σε επαφή με την τοπική αγιολογία και το θρησκευτικό πολιτισμό. Βασικό κίνητρο ήταν η διαπίστωση της έλλειψης επαφής των νέων με την γεωγραφικά και πολιτισμικά κοντινή κουλτούρα. Ερέθισμα μας έδωσαν τα σχετικά κεφάλαια, για τις έννοιες της ιερότητας και της αγιότητας, στο παλιό και στο νέο πρόγραμμα σπουδών των θρησκευτικών, απ’ όπου όμως έλειπαν οι διαστάσεις που αναφέραμε και προσπαθήσαμε να αναπληρώσουμε.

Θεωρούμε ως χριστιανοί αλλά και ως  εκπαιδευτικοί ότι οι τοπικοί άγιοι της Εκκλησίας, με την οικουμενική ακτινοβολία τους, μπορούν να είναι απλανείς φάροι, ως διδάσκαλοι και ως πρότυπα ζωής.  Έτσι αποφασίσαμε με τον Διευθυντή, μετά την έγκριση του Συλλόγου Καθηγητών του σχολείου μας και του αρμοδίου Γραφείου της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, να αρχίσουμε πέρυσι (σχ. έτος 2016-2017) με το πρόγραμμα «Τοπικοί Άγιοι» και να συνεχίσουμε φέτος (αχ. έτος 2017-2018) με το «Κρητικό Συναξάρι».

Εστιάσαμε στην πορεία της τοπικής Εκκλησίας στη γη της Κρήτης.  Ερευνήσαμε και αναδείξαμε τα πρόσωπα διαφόρων Αγίων από την Καινή Διαθήκη ως την σύγχρονη εποχή. Σε πρώτη φάση ήλθαμε σε επαφή με τις βιογραφίες των Αγίων μέσα από βιβλιογραφική έρευνα. Ιδιαιτέρως βοηθητικές, ως οδηγός μας, υπήρξαν οι εκδόσεις και οι ιστοσελίδες της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου και των Ιερών Μητροπόλεων του νησιού μας. Ερευνήσαμε τις βιογραφίες των Αγίων: Τίτου, Δέκα Μαρτύρων, Μύρωνος, Ανδρέα Κρήτης, Μηνά, Ευτυχίου, Ευτυχιανού και Κασσιανής, Αθανασίου Πατελάρου, Γερασίμου Παλλαδά, Μελετίου Πηγά, Μεθοδίου Νιβρίτου, Παρθενίου και Ευμενίου, Ιωσήφ Γεροντογιάννη, Ιωάννου του Ξένου, Νικηφόρου Φωκά και Νίκωνος του Μετανοείτε, Μαρίνης, Μαρίας της Μεθυμοπούλας, Νικηφόρου του Λεπρού, Τεσσάρων Νεομαρτύρων. Θα παρατηρήσατε ότι υπάρχει αντιπροσωπευτικότητα διαφόρων διαστάσεων (τοπική, φύλου, ιδιοτήτων) ενώ η προοπτική είναι να επεκταθούμε και σε άλλα πρόσωπα.

Σε δεύτερη φάση θα επισκεφτούμε χώρους θρησκευτικού ενδιαφέροντος, τόπους μαρτυρίου και ασκήσεως των Αγίων, Ναούς και προσκυνήματα, (Βόννη, Καλοί Λιμένες, Γόρτυνα, Αγιοφάραγγο, Αστερούσια, Καψάς, Κίσσαμος) που διασώζουν την επίδραση του χριστιανισμού στην περιοχή για την απόκτηση προσωπικού βιώματος των μαθητών και θα προχωρήσουμε στην καταγραφή και ανάδειξη των μνημείων. Ελπίζουμε σε μια τρίτη φάση να δούμε την τιμή των Κρητών Αγίων εκτός της Νήσου μας, ώστε να αντιληφθούμε την ακτινοβολία τους, την Οικουμενικότητα τους και να αναδείξουμε δεσμούς με άλλα πρόσωπα και τόπους.

Ως τώρα μικρά δείγματα της εργασίας, των ευρημάτων και των φωτογραφιών, των παιδιών παρουσιάστηκαν στην ολομέλεια του προγράμματος, στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κρήτης με αφορμή την εορτή των Αγίων Τριών Ιεραρχών και στην Λεμεσό της Κύπρου στο πλαίσιο της αδελφοποίησης του σχολείου μας με το Λύκειο Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Σήμερα θα μοιραστούμε μαζί σας την εμπειρία που αποκομίσαμε αλλά και πρόσφατα προϊόντα του κόπου των μαθητών. Ευχαριστούμε την Πατριαρχική Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Κρήτης (ΠΑΕΑΚ) και όλα τα πρόσωπα που τη διακονούν, που μας έδωσαν την ευλογημένη ευκαιρία της συνάντησης και της κοινωνίας μεταξύ μας στο φιλόξενο χώρο της και ελπίζουμε στην διεύρυνση της συνεργασίας μας.