ΤΟ ΣΩΜΑΤΙΔΙΟ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ (Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ 27-07-2012 και 03-08-2012)

Προσφάτως διάφορα δημοσιεύματα πρόβαλλαν μια πολυαναμενόμενη ανακάλυψη των φυσικών επιστημόνων και ταυτοχρόνως κατέγραψαν τον προβληματισμό της κοινωνίας αναφορικά με αυτή. Αναφέρομαι στην ανακάλυψη του μποζονίου του Higgs, το οποίο στο δυτικό Τύπο καταχρηστικά ονομάστηκε «σωματίδιο-θεός» και στον ελληνικό Τύπο μεταφράστηκε ως «σωματίδιο του θεού». Οφείλει το όνομα του στον υποτιθέμενο ρόλο του να δίνει μάζα στην ύλη. ‘Έτσι παίρνει νόημα η (ως τώρα) διατυπωμένη μόνο ως θεωρία, δικαιώνεται το κυρίαρχο μοντέλο ερμηνείας της αρχικής στιγμής της δημιουργίας του κόσμου.

Είναι σαφές ότι ως άνθρωποι, ως μέλη της Εκκλησίας, δεν μπορούμε παρά να εκφράσουμε τη χαρά μας για την πρόοδο της επιστήμης. Η Εκκλησία δε φοβάται, ούτε ανησυχεί, γιατί πίσω από τα βήματα της επιστήμης διακρίνει τα δώρα του Θεού στον άνθρωπο και ελπίζει για την ορθή αξιοποίηση τους. Ήδη από τον καιρό της Παλαιάς Διαθήκης υπάρχει αυτή η αντίληψη διατυπωμένη στο βιβλίο της Σοφίας Σειράχ. Η Εκκλησία προσέχει μόνο η αξιοποίηση των χαρισμάτων να γίνεται για την ωφέλεια του ανθρώπου, τη συντήρηση της κτίσης και τελικά για τη δόξα του Θεού. Αρκεί να θυμόμαστε ότι τα σημερινά πορίσματα της επιστήμης κατέρριψαν χθεσινά συμπεράσματα της ή θεμελίωσαν θεωρίες και μέλλουν αύριο να δώσουν τη θέση τους σε νέες, προς την ίδια ή και σε διαφορετική κατεύθυνση.

Νομίζουμε περιττό να αναπτύξουμε ότι δεν μπορεί να υπάρξει σύγκρουση μεταξύ δύο πραγματικοτήτων, που δρουν και κινούνται σε διαφορετικά πεδία, αλλά και ενδιαφέρονται για διαφορετικές ερμηνείες όταν προσεγγίζουν τον τομέα τους. Ακόμη και στα σχολικά εγχειρίδια των θρησκευτικών (π.χ. στο βιβλίο της Β΄ Λυκείου) σε σχετικές ενότητες υποστηρίζεται το αδύνατο της σύγκρουσης διότι η μεν επιστήμη ενδιαφέρεται για το «πότε» και το «πως» της δημιουργίας ενώ η Θεολογία για το «ποιος» και το «γιατί». Δηλαδή ακόμη και οι μαθητές γνωρίζουν ότι η φυσική επιστήμη είναι περιγραφική και διαπιστωτική αλλά δεν απαντά στο νόημα, στην αιτία και στο σκοπό των πραγμάτων.

Ενώ αυτά είναι γνωστά υπάρχουν κάποιοι που θεωρούν ότι βλάπτεται η Εκκλησία. Όμως πλανώνται πλάνην οικτρά. Κυρίως στο παρελθόν νόμιζαν ότι υφίσταται σύγκρουση μεταξύ της επιστήμης και της Εκκλησίας. Άλλοι πιστεύουν ότι μπορούν να χρησιμοποιήσουν εναντίον Της τα ουδέτερα πορίσματα της επιστήμης και άλλοι προσπαθούν να την «υπερασπιστούν» ενώ είναι ξεκάθαρο ότι δε χρειάζεται. Ολόκληροι μύθοι και συζητήσεις στήθηκαν γύρω από το θέμα. Προσπάθησαν να αντλήσουν βέλη από τα επιτεύγματα της πρώτης για να χτυπήσουν την δεύτερη. Στην περίπτωση αυτή τα μέλη της Εκκλησίας αμύνονται εναντίον της κατάχρησης και κατά των ψευδών ή «τραβηγμένων» επιχειρημάτων, που δεν έχουν σχέση με την πραγματική επιστήμη. Έτσι οι αντίπαλοι απέτυχαν να ορίσουν τον ρόλο που διαδραματίζει πραγματικά η επιστήμη και παρεννόησαν τον σκοπό της Εκκλησίας.

Ο ρόλος της Εκκλησίας στην προκειμένη περίπτωση είναι να καλέσει τα μέλη της να δοξάσουν τον Θεό ελπίζοντας στην ορθή και ωφέλιμη χρήση των νέων γνώσεων. Άλλωστε ο Τριαδικός Θεός των Χριστιανών είναι απολύτως υπερβατικός, έξω από την κτίση, την οποία δημιούργησε τελείως ελεύθερα και εξαιτίας της αγάπης του. Ο μόνος τρόπος επικοινωνίας μαζί του είναι η μετοχή στις ενέργειες του που εκδηλώνονται στην κτίση. Η θεολογία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει εξηγήσει επαρκώς τον τρόπο, τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, αφού ο ησυχαστικός τρόπος ύπαρξης των ανθρώπων και η κοινωνία με το Θεό (τον απρόσιτο στην ουσία και μεθεκτό στις ενέργειες) είναι ο κύριος σκοπός της ύπαρξης. Η εκκλησιοποίηση και η δοξολογική αναφορά της κτίσης στον Δημιουργό Θεό.

«Σώμα Χριστού» είναι ο Παύλειος χαρακτηρισμός για την Εκκλησία. Στα πλαίσια Της ενοποιείται η ανθρώπινη φύση και κοινωνεί με την θεϊκή μέσα από τον μοναδικό πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Είναι ο τρόπος για να γνωρίσουν πραγματικά οι άνθρωποι το Θεό, να λάβουν το Σώμα Του και να γίνουν Σώμα Του. Έτσι θα καταλάβουν την αληθινή φύση των όντων και  μαζί με την γνώση για τα πράγματα που αποκτάται εμπειρικά θα έχουν και την εμπειρία του Θεού. Η διπλή μεθοδολογία για την γνώση του κόσμου και του Θεού είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της Πατερικής Θεολογίας, της τροφοδότρας και αξεπέραστης (καθότι εμπειρικής) μεθόδου γνώσης του Άκτιστου Θεού μέσω των ενεργειών του.

Σε αυτό το Σώμα του Χριστού καλούνται όλοι οι άνθρωποι, όχι μόνο κάποιοι μυημένοι, να γίνουν μέτοχοι και μέλη ζωντανά. Όλοι έχουν την θέση τους και την χρησιμότητα τους. Είναι αλαζονικό και ανεπίτρεπτο να εξαντλούμε την ενεργητικότητα σε διαμάχες και αλληλοαποκλεισμούς. Η συνεργασία και η προσπάθεια αλληλοκατανόησης καθώς και η γνώση κάθε μέλους (και των επιστημόνων) οδηγούν στην ολοκλήρωση και στην ανάπτυξη του Σώματος.  Έχοντας το Σώμα, αναζητήσαμε το σωματίδιο. Κατακτώντας σταδιακά την γνώση του, ας φροντίσουμε για την ανακάλυψη του νοήματος και της ανάγκης να υπάρχουμε ως Σώμα Χριστού, ως Εκκλησία.