Ο ΑΣΤΗΡ ΚΑΙ Η ΦΑΤΝΗ (Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ 30-12-2005)

Μέσα στην περίοδο των εορτών που έρχονται, για τους Χριστιανούς ιδιαίτερη θέση έχουν τα Χριστούγεννα. Έτσι ενώ όλοι οι λαοί της γης σχεδόν (ακόμη και αυτοί που δεν πιστεύουν στο Χριστό ή που έχουν άλλα ημερολόγια) γιορτάζουν την έλευση του Νέου Έτους και τα Χριστούγεννα ως εμπορική γιορτή, οι αληθινοί Χριστιανοί περιμένουν την Ενανθρώπηση ως μια ευκαιρία συνάντησης. Μια συνάντηση που γίνεται στο δικό μας χώρο, πάνω στη γη. Μια συνάντηση που περίμενε το ανθρώπινο γένος από τη στιγμή της πτώσης του. Μια συνάντηση που προανήγγειλαν οι προφήτες και μας έδειξαν τα σημάδια αναγνώρισης του Άλλου. Μεταξύ των σημείων ήταν η εμφάνιση του αστέρος κατά τη γέννηση του αναμενόμενου Μεσσία, αλλά και ο ταπεινός τρόπος της πρώτης παρουσίας Του στη γη, όπως δείχνει η φάτνη.

Οι αστέρες εμφανίζονται να ασκούν γοητεία στους ανθρώπους όλων των πολιτισμών. Στα αρχαία χρόνια διάφοροι είχαν θεοποιήσει τα αστέρια και τα λάτρευαν, άλλοι έδιναν σχήμα και όνομα στα συμπλέγματα τους, άλλοι προσπαθούσαν να διαβάσουν το μέλλον μέσα από τις θέσεις και τις κινήσεις των ουράνιων σωμάτων, άλλοι τα συνέδεσαν με φυσικά φαινόμενα, άλλοι προσπάθησαν να δώσουν επιστημονικές εξηγήσεις στις εμφανίσεις τους. Κανέναν δεν άφηνε ασυγκίνητο η παρουσία τους, είτε τα έβλεπαν ρομαντικά, είτε ερευνητικά, είτε με φόβο και απορία.

Η Αγία Γραφή και όλη η παράδοση της Εκκλησίας, οι Πατέρες και εκκλησιαστικοί συγγραφείς, είδαν τα αστέρια, όπως πράγματι είναι, απλούς φωστήρες, δημιουργημένους από το Θεό και τοποθετημένους στο στερέωμα για να δείχνουν τις εναλλαγές των καιρών, σύμφωνα με το κοσμοείδωλο και τις επιστημονικές γνώσεις της εποχής τους. Μέσα από τα κτίσματα αυτά μπορεί να μεταφερθεί καμιά φορά το θέλημα του Θεού, αλλά τα ίδια δεν καθορίζουν τη μοίρα των ανθρώπων σε καμιά περίπτωση.

Το αστέρι που εμφανίστηκε στη Βηθλεέμ κατά τη Γέννηση του Χριστού θεωρήθηκε ένα τέτοιο σημείο από τους μελετητές των ουρανίων φαινομένων της εποχής, τους Μάγους, ιερείς, αστρολόγους από την Βαβυλώνα ή βασιλείς, άρχοντες των Περσών, που παράλληλα ήταν και μελετητές των ιερών Γραφών, αφού γνώριζαν τις προφητείες που συνέδεαν την εμφάνιση του αστέρα με την έλευση ενός μεγάλου βασιλέως. Αυτοί εκπροσωπούν τον κόσμο των εθνικών στα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν. Βεβαίως σύμφωνα με ορισμένους Πατέρες το άστρο ήταν ένας άγγελος με τη μορφή αυτή. Πάντως ήταν αγγελιοφόρος ενός χαρμόσυνου μηνύματος.

Η φάτνη είναι ο τόπος από όπου τρέφονται τα ζώα. Ένα απλό ξύλινο κοίλο μέρος. Όμως μέσα στο σπήλαιο της Βηθλεέμ κατέχει κεντρική θέση μετά τη Γέννηση του Κυρίου. Είναι το σημείο αναφοράς των ποιμένων, των αγγέλων, των ζωντανών που αναγνωρίζουν τον Κτίστη τους που έγινε άνθρωπος για να ανακαινίσει την δημιουργία.

Ο ταπεινός τόπος δεν μειώνει τον ερχόμενο, αντίθετα αναδεικνύει το μεγαλείο Του, αφού κενώνεται τόσο πολύ ώστε να λάβει μορφή ανθρώπου. Αφού γι’ Αυτόν δεν υπήρχε τόπος κατάλληλος να Τον δεχτεί. Δεν ήταν κατάλληλα τα πολυτελή αρχοντικά, ούτε τα πολύβουα πανδοχεία, ούτε τα μεμψίμοιρα φτωχικά, όπου κατοικούσαν έλλογα όντα αλλά σκληρόκαρδα, παρά μόνο ο στάβλος των αλόγων ζώων, των ακάθαρτων ως περιβάλλον, αλλά αγνών ως πλασμάτων. Κλειστές λοιπόν οι πόρτες και οι καρδιές, έτσι η φάτνη γίνεται το φιλόξενο λίκνο για το Θείο Βρέφος. Ένας Πατέρας λέει ότι ο Θεός έρχεται να συναντήσει τον αποκτηνωμένο άνθρωπο στην Φάτνη, για να του προσφέρει, αντί για άχυρα των άλλων πλανών και αναζητήσεων την ουράνια τροφή.

Αναρωτιέμαι αν μπορούν τα σημεία αυτά να συμβολίσουν την Θεότητα και την Ανθρωπότητα του Χριστού. Ο Αστήρ το σημείο του ουρανού που φανερώνει την πραγματική Θεία φύση του Παιδίου και η Φάτνη που δηλώνει την εξίσου πραγματική ανθρώπινη φύση Του, ενωμένες στο ένα Πρόσωπο του Θεανθρώπου Κυρίου μας. Η δόξα και η ταπείνωση. Ή μάλλον η δόξα της ταπείνωσης και ο δοξασμός των ταπεινών.

Η μετοχή μας στα γεγονότα, λειτουργικά, πνευματικά, με ευαισθησία στους γύρω μας, με αγάπη και συναίσθηση θα μας κάνει να καταλάβουμε τα αληθινά Χριστούγεννα. Είθε όλοι μας να είμαστε δείκτες της παρουσίας Του, σαν το αστέρι και τόποι υποδοχής Του, σαν τη φάτνη, για Αυτόν και τους ελάχιστους αδελφούς Του, τους ταπεινούς του κόσμου μας. Τότε τα Χριστούγεννα και κάθε γιορτή θα είναι ευτυχή, αληθινά και ευλογημένα. Όπως σε όλους εύχομαι από καρδίας.