Κάθε χρόνο η Εκκλησία, πιστή στην παράδοση της, καλεί τους ανθρώπους να γιορτάσουν μαζί της ή σωστότερα μετέχοντας σ’ αυτήν, τη γιορτή των Χριστουγέννων. Έχει προετοιμάσει τον εορτασμό μέσα από τη λατρεία της. Ήδη ακούμε τις καταβασίες «Χριστός γεννάται δοξάσατε», εμπνευσμένες από το λόγο του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου για το χαρμόσυνο γεγονός. Ήδη ακούμε το προεόρτιο κοντάκιο «Ἡ Παρθένος σήμερον τὸν προαιώνιον Λόγον ἐν σπηλαῖῳ ἔρχεται ἀποτεκεῖν ἀπορρήτως». Ήδη οι πιστοί νηστεύουμε και καθαρίζουμε τα πάθη μας, μαζί με την αποχή από τις τροφές, για να δεχτούμε το νεογέννητο Χριστό μέσα από τα μυστήρια.
Ταυτοχρόνως βλέπουμε τριγύρω τις ανάγκες των αδελφών και προσπαθούμε να καλύψουμε τα κενά που αφήνει η πολιτεία και η σκληροκαρδία μας τον υπόλοιπο καιρό. Αυτό αγγίζει πολλούς ανθρώπους, έτσι άλλοι γιατί το απαιτούν οι μέρες, άλλοι προσπαθώντας να ησυχάσουν τη συνείδηση τους, άλλοι από αγαθά κίνητρα κινούμενοι, θυμούνται αυτούς που έχουν ανάγκη. Θυμούνται την κοινωνική αδικία, αυτή που ο χειμώνας και η ευμάρεια των υπολοίπων κάνει σκληρότερη και εντονότερη. Η συγκίνηση, αληθινή ή επίπλαστη, καταλαμβάνει ακόμη και αυτούς που κωφεύουν τον υπόλοιπο καιρό και την θάβουν κάτω από την ύλη και τις καθημερινές έγνοιες.
Είναι αξιοπρόσεκτο ότι τα τελευταία χρόνια, αρκετά επηρεασμένοι από τη Δύση, επιχειρούμε να φέρουμε νωρίτερα τα Χριστούγεννα. Βεβαίως είναι κατανοητό ότι υπάρχουν λόγοι εμπορικοί γι’ αυτό. Γίνεται προσπάθεια να κινηθεί η αγορά, όπως λέγεται. Δεν είναι μεμπτό αυτό. Η περισυλλογή μας προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο γιορτάζουμε. Τα δέντρα στολίζονται νωρίτερα, τα φώτα ανάβουν νωρίτερα, τα δώρα αγοράζονται νωρίτερα και οι γιορτές «των αγγέλων» και «της αγάπης» αρχίζουν πολλές μέρες πριν. Οι λέξεις, κενές περιεχομένου, ταιριάζουν παντού, ακόμη και εκεί που δεν πιστεύουν σε αγγέλους και εκεί που δεν υπάρχει ίχνος αγάπης. Όμως το βεβιασμένο χαμόγελο και η πρόσκαιρη χαρά, η λάμψη και η αφθονία, δεν είναι ικανά να μας φέρουν εγγύτερα στο γεγονός που θέλουμε να γιορτάσουμε. Η αλήθεια του μοιάζει μακρινή, προσπαθούμε να κάνουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό, γιορτάζουμε τα γενέθλια ενός ανεπιθύμητου προσώπου στη ζωή μας, αφού με τις εντολές Του, μας χαλάει τη…σούπα και το…γκλάμουρ.
Όμως πολλοί άνθρωποι καταλαβαίνουν ότι δεν αρκούν αυτά για να γεμίσει η ζωή τους. Βλέπουν καθαρά την απάτη των φαινομένων. Αντίθετα με τα συνθήματα της εποχής νιώθουν ότι κάτι άλλο γεμίζει το κενό, όχι το φαί, το ποτό, η κατανάλωση και η ηδονή. Το αποτέλεσμα των κόπων που καταβάλλονται γι’ αυτά είναι μηδαμινό. Η μελαγχολία καταλαμβάνει τις ψυχές τους, δεν βρίσκουν τη λύση, το διαφορετικό. Οι στατιστικές και οι εμπειρίες είναι αμείλικτες. Αυτό συμβαίνει διότι την αλλαγή δεν την φέρνουν τα δώρα, τα χαμόγελα και τα στολίδια αλλά η αληθινή κοινωνία με τον άλλο, η θέρμη της καρδιάς και η ειλικρίνεια των συναισθημάτων, όταν στο πρόσωπο του αδελφού βλέπεις το μικρό Χριστό.
Για πολλούς ο Χριστός δεν λέει τίποτε, είναι νεκρός, είναι ανύπαρκτος. Οι συνάνθρωποι, οι πλασμένοι κατ’ εικόνα και ομοίωση Του είναι υπηρέτες των επιθυμών και της ματαιοδοξίας των ισχυρότερων του είδους μας. Γι’ αυτό και πληθαίνουν φρικτά περιστατικά δίπλα μας, αποτελέσματα μιας σάπιας κοινωνίας, ενός άχρηστου και ά-Χριστου πολιτισμού για τον οποίο είμαστε υπερήφανοι και επιθυμώντας να τον διατηρήσουμε θυσιάζουμε άλλους και κρύβουμε τα σφάλματα μας κάτω από το χαλί σαν κακές νοικοκυρές.
Αλλοιώσαμε ότι σχετίζεται εννοιολογικά με την ιστορική και την πνευματική πλευρά των εορτών. Το άστρο των Χριστουγέννων δεν οδηγεί πλέον στην προσκύνηση του Ιησού. Μάλλον δεν το ξεχωρίζουμε μέσα στα ηλεκτρικά φώτα. Ακολουθώντας άλλα φώτα και «φωτισμένους» καταλήγουμε στο αδιέξοδο του εγωισμού. Τα χέρια μας είναι άδεια, όπως και οι παγωμένες καρδιές μας. Βλέπετε τα δώρα των Μάγων δεν αποκτώνται με άτοκες δόσεις. Η σφαγή των νηπίων, όσο και αν προσπαθούμε να αμφισβητήσουμε την ύπαρξη της, όχι μόνο υπήρξε αλλά (σαν να μας ειρωνεύεται) συνεχίζεται με άλλες μορφές, εξίσου απάνθρωπες και βίαιες, πληγώνοντας ψυχές και σώματα. Η θλιβερή εικόνα ενός παραμορφωμένου αγίου, που δεν έχει καμιά σχέση με την μορφή και την προσωπικότητα του ανθρώπου, στολίζει όλο τον κόσμο δείχνοντας ξεκάθαρα το τι συμβαίνει, το πως μεταβλήθηκαν όλα.
Το χειρότερο είναι πως δεν καταλαβαίνουμε την απώλεια του νοήματος των εορτών μας. Οι χριστιανοί γιορτάζουμε σαν άθεοι υλιστές, στην καλύτερη περίπτωση πασπαλίζουμε την εορτή με λίγη ευλάβεια, με ένα περικάλυμμα υποκρισίας, μια επίφαση Ορθοδοξίας, μια επιφανειακή μετοχή στη λατρεία, κάνοντας μερικές καλές πράξεις με ξένα χρήματα, που θα τις διαφημίσουμε ταπεινά και για τη δόξα του Θεού με γυαλιστερά φυλλάδια.
Έτσι φτάσαμε να γιορτάζουν Χριστούγεννά και όσοι δεν είναι χριστιανοί, όχι μετέχοντας στην χαρά μας, όπως ίσως θα ήταν θεμιτό, αλλά γιατί τα Χριστούγεννα που τους μάθαμε με τον δικό μας τρόπο εορτασμού δεν έχουν σχέση με τα πραγματικά. Εμείς πρώτοι αποφεύγουμε κάθε αναφορά στο Χριστό και στα αληθινά περιστατικά για να μη προσβάλουμε δήθεν τους αλλόθρησκους (ενώ πιστεύουμε υποκριτικά ότι οι βόμβες μας τους προσβάλουν λιγότερο) και αλλοιώνουμε τη σημασία για την ανθρωπότητα της Ενανθρώπησης του Θεού. Αποφεύγουμε και τις επικίνδυνες λέξεις, καλές γιορτές λέμε, αντί να αναφερόμαστε στη Γέννηση του Υιού του Θεού που γίνεται γιος ανθρώπου.
Φέτος εύχομαι και ελπίζω να είναι μια ευλογημένη ευκαιρία να ξεφύγουμε από όλα τα κακά που μας ταλανίζουν και να γιορτάσουμε αληθινά, να νοηματοδοτήσουμε τη ζωή μας, δίνοντας την ψυχή μας και παίρνοντας το παν από τον Παντοκράτορα που καταδέχτηκε να αναλάβει τα χάλια μας και να τα στρώσει χαλιά μπροστά στο θρόνο Του. Εύχομαι ολόψυχα να κατορθώσουμε να ζήσουμε αληθινά, πνευματικά Χριστούγεννα, όπως τα θέλουμε, πλήρη και πλημμυρισμένα από τη χάρη του Θεού.